Een veel toegepaste praktijk in veel mvt lessen, geïnspireerd door traditionele leergangen, is de bekende oefening waarbij leerlingen diverse zinnen moeten leren of zelf moeten maken met een woordenboek die ze vervolgens in een (deels) voorgeschreven dialoog moeten gebruiken. Er wordt gesuggereerd dat hier de spreekvaardigheid ontwikkeld wordt maar dat is niet het geval.
Als we het proces van bovenstaande praktijk analyseren, dan zien we de volgende vaardigheden geoefend worden:
- De leerling formuleert zelf zinnen > vertaalvaardigheid
- De leerling leert zinnen uit het hoofd > memoriseren
- De leerling spreekt de zinnen uit > leesvaardigheid
Misschien kijkt u een beetje gek op bij de laatste zin maar wat er doorgaans gebeurt is dat een leerling in deze praktijk zinnen opleest uit zijn/haar geheugen. Dit heeft niets te maken met spreekvaardigheid. Natuurlijk is het handig om zinnetjes paraat te hebben maar het vervelende is dat als het stokt, de leerling blokkeert en niet meer verder wil/kan.
Wat moet een leerling wel doen om te leren spreken? Dat hangt natuurlijk af van het niveau maar in het algemeen kun je stellen dat een leerling vooral een actieve woordenschat nodig heeft. De leerling moet dus goed ondergedompeld worden in de doeltaal en uitgedaagd worden om de doeltaal vaak actief te gebruiken. Uit recent wetenschappelijk onderzoek maar ook uit de praktijk blijkt echter dat de spreekvaardigheid zich niet goed ontwikkelt als eerst veel taal geleerd wordt. Een leerling heeft dan weliswaar veel kennis maar is, op een enkel natuurtalent na, niet in staat om zich verstaanbaar te maken in een gesprek.
Naast een actieve woordenschat is het ook belangrijk dat de leerling vanaf het begin ervaart dat fouten maken normaal is en leert improviseren. Door hier vanaf het begin op te hameren zal een leerling de spreekvaardigheid sneller ontwikkelen. Twee belangrijke regels die ik hanteer als ik leerlingen aan het werk zet met spreekvaardigheid zijn: “Geen woordenboek” en “Zeg wat je kunt zeggen en niet wat je wilt zeggen”. Meer details hierover kun je vinden in mijn vorige blog.
Reactie plaatsen
Reacties